Hoge Zand 2 t/m 24 (even nummers)

Monumentstatus: Rijksmonument
Beschermd stadsgezicht: Rijks | Centrum
Aangekocht: 2005
Herstel: 2005 – 2006
Betrokken partijen:
Bouwkundig Adviesbureau F.C.M. Wassenaar &
Burgy Bouwbedrijf B.V.

Geefhuisjes

De huizen aan de Hogezand 2-24 worden ook wel de Geefhuisjes genoemd en zijn het enige liefdadigheidshofje in Den Haag dat niet rondom een binnentuin gebouwd is: ze staan direct aan de straat. De panden zijn in 1565 gesticht door de griffier van het Hof van Holland, Cornelis Barthout Jansz, voor bewoners op leeftijd die door hun ouderdom in armoede terecht waren gekomen. Maar ook jonge vrouwen die nog niet genoeg bezaten om huur te betalen werden toegelaten als bewoner. Bij de woningen hoorde een kapel, gewijd aan Sint Jacob, de patroonheilige van Den Haag. Van de bewoners werd verwacht dat zij ‘s ochtends en ‘s avonds in de kapel vijf Weesgegroeten zouden bidden. De kapel is na het overlijden van de griffier omgebouwd tot twee extra woningen. In de jaren daarna werden er nog eens vier huizen bijgebouwd. De Geefhuisjes stonden destijds in een buurt die Padmoes werd genoemd. Vanwege de bouw van de Nieuwe Kerk op dezelfde plek, werden er zes huisjes afgebroken. Toen de Nieuwe Kerk af was, liepen de resterende woninkjes voortdurend grondwaterschade op. De kerk was namelijk gebouwd op een verhoogd stuk grond en het regenwater stroomde daarvandaan rijkelijk richting de huisjes. Om die reden werden deze in 1665 ook afgebroken. Enkele honderden meters zuidwaarts kwamen twaalf nieuwe huisjes, op een stuk bouwgrond dat met vele scheepsladingen zand werd opgehoogd. Vandaar de naam van de locatie: het Hoge Zand.

Woningen

In 2004 zijn deze panden aan het Hoge Zand door de Gemeente aan Stadsherstel in beheer gegeven. Een jaar later heeft Stadsherstel de Geefhuisjes gekocht en is begonnen met het herstel van de panden. Er was sprake van veel achterstallig onderhoud. Op 27 april 2006 werden de twaalf herstelde Geefhuisjes feestelijk heropend. In het midden van de rij huizen is hedendaags nog de originele gevelsteen met een driehoek in een vlammende cirkel te vinden. Met daaronder twee marmeren plaquettes die teksten over de geschiedenis van de Geefhuisjes bevatten. Momenteel worden de panden verhuurd als woningen.

Cultuurhistorisch onderzoek

Bent u benieuwd naar het cultuurhistorisch onderzoek? Deze vindt u hier!